De Westerse molen te Nieuw-Scheemda (Op baard staat "Zelden Rust")

Molenaar: Wim van Rheen     0621710480 meadowfarmer1975@hotmail.nl

Moleneigenschappen:

  • Bouwjaar 1862
  • adres Hamrikkerweg 18
  • 9943 TB Nieuw-Scheemda
  • eigenaar Molenstichting Midden- en Oost-Groningen
  • type Achtkante grondzeiler
  • functie poldermolen
  • inrichting 2 vijzels
  • gevlucht 21.60 m
  • openstelling Meestal op zondagmiddag, ca. twee keer per maand, overige dagen minstens twee dagen van tevoren op afspraak
  • bewegende beelden

Geschiedenis

De molen staat aan het Buiten Nieuwediep tussen Noordbroek en Nieuw-Scheemda. Halverwege de Pastorieweg is een parkeerplaats waar vandaan u te voet of per fiets de molen kunt bereiken.
De molen werd in 1862 gebouwd als vervanging van de dat jaar afgebrande molen uit 1798 door molenmaker Kamphuis uit Niewolda.
De molen bemaalde oorspronkelijk met zijn twee vijzels het waterschap Westerse Molenpolder (662 ha. groot) en fungeerde vanaf 1878 als hulpgemaal bij een in dienst gesteld stoomgemaal.
Bij het aanbrengen van een gietijzeren bovenas in 1893 werd het wiekenkruis voorzien van zelfzwichting.
Sinds 1964 werd dit stoomgemaal vervangen door een gemaal met een dieselmotor van 60 pk.
In 1967 ging het waterschap met andere naburige polders op in het waterschap Oldambt. Als gevolg daarvan werd het oude stoomgemaal en de molenaarswoning bij de molen werden afgebroken. De molen bleef vanwege de functie van reservegemaal behouden en werd in 1970 grondig gerestaureerd.
In 1983 werd een nieuw gevlucht met zelfzwichting aangebracht, maar in 1994 kreeg de molen oud-hollandse ophekking op het gevlucht.
De molen is één van de 5 molens in Groningen met twee vijzels, een oude roede is hergebruikt als bruggetje. Heeft als één van de weinigen Groninger molens de lange spruit voor het bovenwiel in de kap.
De twee vijzels hebben beiden een opvoerhoogte van 1,25 meter met vijzelkommen van beton. Lengte grote vijzel: 9,25 m doorsnede 1,25 m. Bijzonder is hiervan de houten vijzelbalk en ijzeren beschoeping/lubben. Lengte kleine vijzel: 9,65 m doorsnede 1 meter en volledig in hout uitgevoerd.
In loop der jaren was de onderhoudstoestand matig geworden en in 2010 werd gestart met de restauratie in het kader van RRWR. Deze is uitgevoerd door molenmaker A. Doornbosch uit Adorp.Zo werd de grote vijzel hersteld, twaalf nieuwe kruipalen geplaatst, drie velden kleedhout vernieuwd, een achtkantstijl aangescherfd en een nieuw voorwaterloop gemetseld.
In 2012 wordt het 150 jarig bestaan gevierd met extra open zondagmiddagen tot oktober.

In 2016 werd vanwege boktor, in balken in de kap, de molen stilgezet. In 2019 werd de kap naast de molen gezet en konden de voeghouten en de steunder worden vervangen. Dit gebeurde in 2020, waarna de kap in oktober '20 weer terug werd geplaatst. De roedes werden weer Oud-Hollands opgehekt. Op 10 september 2021 volgde de officiele heropening.